در این روستا شاه باد می وزد نوروز بروید! - وبلاگ بام شهر

به گزارش وبلاگ بام شهر، به گفته محلی ها نام شواز تغییر یافته شب باد یا شاه باد است. وجه تسمیه نام روستا به بادهای شدیدی که شبها در روستا می وزد برمی شود. به مرور زمان این نام عوض شد و به شواز تبدیل شد.

وبلاگ بام شهر: در 95 کیلومتری شهرستان یزد، روستایی تاریخی است به نام شواز که قدمت آن به سالهای قبل از ورود اسلام به ایران برمی گردد. روستای شوازاز توابع تفت است و 68 کیلومتر ازاین شهرستان فاصله دارد.

به گفته محلی ها نام شواز تغییر یافته شب باد یا شاه باد است. وجه تسمیه نام روستا به بادهای شدیدی که شبها در روستا می وزد برمی گردد. به مرور زمان این نام عوض شد و به شواز تبدیل شد.

روستای شواز قدیمی ترین روستای شهرستان تفت است. این روستای قدیمی یک اثر باستانی مهم دارد که باعث معروفیت آن شده است. قلعه شواز که بر اساس یافته ها مهم ترین قلعه صخره ای کشور است باعث شده است که روستای شواز به یکی از مهم ترین منطقه ها یزد تبدیل گردد.

شواز، در جنوب شرقی استان یزد واقع شده و از جبال شرکوه تدریجاً فاصله می گیرد. این روستا با یک چشم انداز طبیعی آرامش بخش و دست نخورده احاطه شده است؛ به گونه ای که در پشت روستا، کوهستانی قرار گرفته است و روبه روی آن، دشتی بسیار وسیع در ادامه می باشد.

شواز در پیچ و خم تاریخ

شواز یکی از روستاهای باستانی است که به تاریخ های دور برمی گردد. قدمت و تاریخچه این روستا را می توان به وسیله قبرستان های باستانی آن، همچون قبرستان شواز و شواز کهنه، و بعلاوه قلعه بزرگ و راسخ آن، به دست آورد. این موارد به وضوح نشان دهنده قدمت و عمق تاریخی این منطقه هستند. علاوه بر این، یافته های سنگ نگاری متعددی نیز وجود دارد که در مقایسه با سنگ نگاره های منطقه کوه ارنان (که به تاریخ 7 تا 12 هزار سال قبل برمی گردد)، شباهت های زیادی به آنها دارد. با این حال، تحقیقات باستان شناسی پیروز به آنالیز دقیق این موارد نشده است.

موقعیت جغرافیایی

موقعیت جغرافیایی و شرایط توپوگرافیکی روستای شواز، شباهت های قابل توجهی با روستای توران پشت نیر دارد. این روستا قدرتمندی است که مساحت بزرگی از کفه طاقستان را به تصرف خود درآورده و با کیفیتی اسطوره ای در فکر افراد نقش می بندد. این ویژگی باعث شده تا روستا قادر به مقابله با تهدیدات حملات و غارت هایی از سوی دشمنان و تجاوزکنندگان گردد که اغلب از سمت کفه و منطقه فارس روستا را تهدید می نموده است. این توانایی به معروفیت روستا یاری نموده و امکان دوری از فاصله با مراکز و شهرهای بزرگ را فراهم نماید.

قلعه شواز به عنوان یک نماد قدرتمند، علاوه بر موقعیت استراتژیکی که در روستا دارد، وجود یک قلعه بلند و در مکانی مناسب واقع در جلوی روستا، ضریب دفاعی روستا را به دو برابر افزایش داده است.

یکی از مهمترین قلعه های کوهستانی که در استان یزد واقع شده، قلعه شواز است. این قلعه از نظر ساختاری بسیار بلند، قوی و شگفت انگیز است و چشم نوازی به همراه دارد. قلعه شواز بر روی یک صخره سخت و با ارتفاع تقریبی یکصد متر از سنگ های رسوبی سخت ساخته شده است و از اطراف به وسیله پرتگاه ها و خاک ریزه های تند، محافظت می گردد. این قلعه به عنوان محلی برای زندگی و سکونت بشر در گذشته به کار گرفته شده است و مساحت تقریبی آن به 5000 متر مربع تخمین زده می گردد.

دیوارهای اصلی قلعه از بیرون از سنگ و از درون از خشت ساخته شده اند. جرزها و سقف اتاق ها نیز اغلب از خشت ساخته شده و در بعضی از طاق ها از آجر استفاده شده است. درگاه ورودی قلعه از آجر ساخته شده است. در طرف شرق قلعه، یک پله مرتفع و آجری وجود دارد که برای تخلیه آب استفاده می شده است.

سنگی که در قلعه استفاده شده است، از نوع سنگ های رسوبی است و پاشنه گرد قلعه نیز از سنگ ساخته شده است. درب اصلی قلعه پس از تعمیراتی که به وسیله سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است، به داخل قلعه منتقل شده و یک درب چوبی به جای آن نصب شده است. سقف یکی از اتاق های قلعه با تیرهای چوبی از چوب سنجد پوشیده شده است.

این قلعه دارای برج هایی است که برای نظارت و حفاظت از قلعه برپا شده اند، و بعضی از بخش های آن با استفاده از سنگ آهنه و خشت ساخته شده اند. اما نکته قابل توجه درباره این برج ها، روش ساخت آنها است. پس از ساخت برج با خشت، نمای آن با استفاده از سنگ کار شده است تا استحکام و مقاومت در برابر حملات و تهاجم های خارجی افزایش یابد.

مصالح استفاده شده در ساخت این قلعه شامل سنگ، خشت و گل است. ملاط ها از گل تهیه شده و گاهی با افزودن کاه خرد شده تقویت و ریگ بندی می شوند. دیوارها و حوائط نیز از خشت ساخته شده اند. خشت ها در ساختار و شکل سه نوع مختلف قابل تشخیص هستند.

قلعه سنگی شواز برج سازی را از فرهنگ ساسانی اقتباس نموده است و متعلق به معماری آن دوره است. یکی از ویژگی های شاخص این قلعه، وجود قوس هایی است که به دوران پیش از اسلام تعلق دارند. بعضی از این قوس ها شامل قوس های دایره ای اشکانی، ساسانی و جناقی پس از اسلام می باشند، و نمونه هایی از آن ها را در محل گنجینه آتشکده آذرگشب نیز مشاهده می کنیم.

قلعه شواز

در واقع مهمترین قلعه کوهستانی که در خاک یزد قرار گرفته است، قلعه شواز است. این قلعه، محکم، بزرگ و با چشم انداز ای خوشبینانه است.بعلاوه، روی بدنه سنگی یکی از دیوارهای داخل قلعه، یک سنگ نبشته از قرن ششم کشف شده است که تا به امروز در هیچ منبعی به آن اشاره نشده است.

این سنگ نبشته، با نوشتارهای بدترکیب و در یک مکان عمومی واقع نشده است. این نوشته، از لحاظ هنری به صورت ابتدایی و نامناسب با استفاده از نوشتارهای بدترکیب کتابت و حکاکی شده است.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته دربارهٔ سنگ نبشته های اسلامی در استان، هنوز کتیبه ای متعلق به قرن ششم در بناهایی مانند قلعه، مسجد، مدرسه و غیره که به طور معمول دارای کتیبه باشند، دیده نشده است. تمامی کتیبه های مورد آنالیز مربوط به قرن ششم، مربوط به سنگ قبر و سنگ محراب است که نمونه های آن ها در قبرستان شواز موجود است. اما سنگ نبشته ای که در داخل قلعه کشف شده است، منحصر به فرد است و در مشخص تاریخ قلعه اهمیت دارد.

به نظر می رسد که برج های ساسانی به منظور استحکام بخشی و افزایش توان دفاعی، با استفاده از سنگ نماسازی شده اند. قلعه شواز نیز با روش معماری ساسانی ساخته شده است. بعلاوه، چند قطعه سفال خاکستری که در داخل قلعه کشف شده اند و دو قطعه از آن ها دارای تزئینات کنده هستند، احتمالاً مربوط به سفال های خاکستری دوران تاریخی هستند. وجود چند مغازه در داخل قلعه که در دل سنگ کنده شده اند، شاهکاری از قدمت و باستانی بودن شهر شواز است.

قبرستان شواز در خاک یزد یکی از قبرستان های منحصر به فرد است. در این قبرستان، بالای و پایین قبرها دو تخته سنگ زمخت و پهن در زمین نصب شده اند که حدود نیم متر از زمین بالا می آیند و بر روی آن ها هیچ نوشته ای وجود ندارد. ظاهر عمومی قبرستان و ترتیب و رنگ سنگ ها و تیرگی آن ها نشان دهنده قدمت قبرستان است.

چطور به شواز برسیم؟

برای رسیدن به روستای شواز از شهرستان یزد به سمت ابرکوه حرکت کنید. بعد از طی مسیر به روستای علی آباد خواهید رسید. از آنجا به سمت روستای شواز راهتان را ادامه دهید. می توانید این روستای زیبا و خوش آب وهوا را در امتداد سلسله جبال شرکوه پیدا کنید.

برترین زمان برای تماشا شواز چه زمانی است؟

برترین زمان برای سفر به استان یزد و تماشا تماشای های اطراف آن مانند شهرستان تفت و قلعه شواز، اوایل بهار و اوایل پاییز است. یزد در این موقع از سال آب وهوای نسبتا خنک و مطبوعی دارد و برای مسافرت و گشت وگذار مناسب است.