10 اثر مخرب استرس بر ذهن و جسم - وبلاگ بام شهر

به گزارش وبلاگ بام شهر، استرس غالبا به عنوان یک عامل مخرب در نظر گرفته می گردد که باید از آن اجتناب کرد. اما در واقع، داشتن مقدار متعادل و مناسب از استرس می تواند روی عملکرد ما تأثیر مثبتی داشته باشد. در حقیقت استرس با افزایش دادن انگیزه، تمرکز و توجه می تواند نتایج مثبتی هم داشته باشد. در هر صورت هر چیزی اگر از حد معمول بگذرد و به آن توجهی نگردد، می تواند آسیب زا و مخرب باشد. استرس بیش از حد، منجر به کاهش بهره وری و افزایش آثار زیان آور برای سلامت روانی و جسمی فرد گردد. آثار مخرب استرس می تواند بیماری های موجود را هم وخیم تر کند.

خبر خوب درباره استرس این است که روش های عملی متعدد و راه های ساده ای وجود دارد که علائم استرس بیش از حد را شناسایی و مدیریت می نماید. با در نظر دریافت این روش ها و مدیریت کردن استرس می توانید زندگی شادتر، سالم تر و پربارتری داشته باشید.

استرس بیش از حد، اگر کنترل نگردد، آسیب های روحی و جسمی فراوانی دارد. در ادامه این مطلب، آثار مخرب استرس بر سلامت جسم و روح را نام می بریم و روش هایی را برای مدیریت آن مطرح می کنیم. با وبلاگ بام شهر مگ همراه باشید.

1. تشویش و اضطراب

اصطلاح استرس اغلب به جای اضطراب به کار می رود. با این حال، استرس بیشتر یک احساس است و اضطراب بیشتر یک حالت ذهنی است که شامل ترس یا پیش بینی تهدید است.

برانگیختگی اضطراب آمیز باعث فعال شدن واکنش جنگ یا گریز می گردد که در نتیجه، هورمون های استرس را فعال می نماید. واکنش جنگ یا گریز یک واکنش فیزیولوژیک است که انسان نسبت به موقعیت های خطرناک، حمله، یا فرار برای نجات خود نشان می دهد.

سطح پایین استرس، یک واکنش سالم به رویدادهای تهدیدنماینده و طاقت فرسا است و فرد را برای یک واکنش منطقی و صحیح، تحریک می نماید.

اگر از سطح هورمون های استرس به درستی در واکنش های دفاعی بدن استفاده نگردد، نتیجه معکوس خواهد داشت. انرژی استفاده نشده که در بدن گیر می افتد، منجر به اضطرابِ متوقف نماینده می گردد که در فعالیت های روزمره و حتی روابط فردی تأثیر منفی می گذارد.

2. زودرنجی و خشم

استرس و تحریک پذیری یا زودرنجی، رابطه مستقیمی با هم دارند. هر چقدر استرس شما بیشتر و غیرقابل تحمل تر گردد بخش خردگرای عقل بر بخش احساسی مغز غالب می گردد. در نتیجه انسان در برابر هجوم احساسات، کنترل رفتار خود را از دست می دهد.

هورمون های استرس به خصوص آدرنالین، در مواقع روبرو شدن با تهدید، قدرت و پایداری زیادی در فرد ایجاد می نمایند. اگر بخش خردگرای مغز نتواند بین یک شرایط اضطراری واقعی یا خیالی تمایزی قائل گردد، حتی اتفاقات و تعاملات بی خطر می توانند به عنوان یک تهدید در نظر گرفته شوند. در نتیجه واکنش های احساسی غیرقابل کنترل و ناشی از هجوم آدرنالین مثلا خشم بیش از حد یا تحریک پذیری شدید از انسان سر می زند. چنین انفجارهای احساسی معمولا در قسمت های مختلف زندگی روزمره مثلا روابط اجتماعی و عملکرد شغلی تأثیر منفی می گذارد.

3. افسردگی و بی تحرکی

استرس به ویژه هنگامی که طولانی مدت باشد می تواند تمامی توجه و تمرکز فرد را به خود جلب کند و فرصتی برای گشتن در اطراف و لذت بردن از محیط اطراف باقی نمی گذارد.

علاوه بر این، فکر و خیال یعنی تمرکز مداوم و تکراری روی یک واقعه یا شرایط، اغلب اتفاق می افتد و افکار شخص را در پریشانی یا شرایط ناگوار فعلی به دام می اندازد. نتیجه چنین شرایطی، افسردگی و بی حرکتی است که اختلال در عملکرد را به دنبال دارد؛ مانند کاهش کیفیت کار، فرسودگی شغلی، کناره گیری از خانواده و دوستان، کاهش میل جنسی و…

4. مسائل مربوط به حافظه

استرس معمولا بخش زیادی از فعالیت مغز را به خودش اختصاص می دهد و فضا و انرژی کمتری برای ذخیره سازی بیشتر اطلاعات نگه می دارد. این مسأله باعث بروز فراموشی های کم یا حتی شدید می گردد و حافظه را دچار مشکل می نماید. این موضوع هم به سطح هورمون استرس در بدن بستگی دارد. سطح متعادل استرس می تواند حافظه را تقویت کند ولی سطح بالای استرس، حافظه را دچار مشکل می نماید.

تحقیقات نشان داده است که استرس شدید در طولانی مدت می تواند ریسک ابتلا به زوال عقل و آلزایمر را افزایش دهد.

5. مسائل قلبی و عروقی

استرس مستقیما روی سلامت قلب تأثیرگذار است. هورمون های استرس به خصوص هورمون کورتیزول باعث افزایش سطح قند خون و کلسترول می گردد. کلسترول نوعی چربی است که ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

همچنین بیماری های قلبی موجود با استرس تشدید می گردد که می تواند منجر به فشار خون بالا و گاهی حملات قلبی گردد. بنابراین مدیریت استرس یک کار مهم در حفظ سلامت قلب است.

6. نقص ایمنی

وظیفه اصلی سیستم ایمنی بدن، دفاع از بدن در برابر بیماری ها است. در شرایط استرس، سلول های مسؤول حفظ سیستم ایمنی بدن کاهش می یابند و این باعث آسیب پذیری در برابر بیماری می گردد.

علاوه بر این، هورمون های استرس برای محافظت از بدن ترشح می شوند. آن ها بلافاصله منابع عضلانی و احساسی بدن را فعال می نمایند تا یک رویداد ناراحت نماینده را رفع نمایند تا بدن به سرعت به تعادل برسد. هنگامی که سطح شدید استرس برای مدتی حل نگردد یا حفظ گردد، هورمون های استرس به طور پیوسته برای دفاع از خود به بدن پیغام می دهند. این افزایش طولانی مدت در برانگیختگی، بر اندام های داخلی اثر می گذارد و در نهایت به عنوان یک بیماری جسمی بروز می نماید.

7. تنش عضلانی

همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، استرس شدید سیگنال هایی را به بدن می فرستد که می گوید مسئله ای در بدن وجود دارد.

هورمون های استرس ترشح می شوند و آن ها با عضلات ارتباط برقرار می نمایند و به آن ها می گویند برای آماده شدن برای مقابله با عوامل تنش زا و فشارهای روانی، دچار تنش شوند. وقتی بدن به این تحریکات برای فعال شدن پاسخ ندهد، انرژی در عضلات ذخیره می گردد و باعث درد و ناراحتی می گردد.

8. سردرد

سردرد شکایت شایع مبتلایان به استرس است. در حالی که دلیل واقعی ارتباط این دو هنوز جای بحث دارد؛ اما منطقی است که افزایش جریان خون در مغز می تواند همان تغییراتی را ایجاد کند که باعث سردردهای میگرنی می گردد. همچنین، درست مشابه تنش عضلانی، تجمع استرس و انرژی ناشی از استرس حل نشده می تواند باعث سردرد گردد.

تا زمانی که نتوانید به طور مناسب با عامل نگرانی کنار بیایید، هورمون های استرس به سردرد و سایر بیماری های جسمی و روحی دامن می زنند.

9. افزایش وزن

افزایش وزن معمولا یکی از نتایج استرس طولانی مدت است. گاهی اوقات از غذا به عنوان منبعی برای ایجاد حس راحتی استفاده می گردد و می تواند برای برخی افراد، تأثیرات روانی سودمندی داشته باشد.

کورتیزول یا همان هورمون استرس، در کوتاه مدت باعث مسائل معده مانند اسهال و استفراغ می گردد. با این حال در صورت استرس طولانی مدت، کورتیزول باعث افزایش وزن می گردد. یک رژیم غذایی سالم همراه با فعالیت بدنی منظم می تواند استرس را کاهش دهد و احتمال افزایش وزن را از بین ببرد.

10. بی خوابی

بی خوابی به معنای ناتوانی در خواب رضایت بخش است که باعث پریشانی و اختلال در عملکردهای زندگی روزمره می گردد. استرس شدید با ایجاد شرایطی مثل فکر و خیال بیش از حد معمول و تحریک بیش ازحد می تواند منجر به بی خوابی یا کاهش کیفیت خواب گردد. کمبود خواب رضایت بخش می تواند باعث افزایش پریشانی در طول روز گردد و در فعالیت های روزمره تداخل ایجاد کند.

خواب در عملکرد روزانه بسیار مهم است زیرا بدن برای بازیابی سلول های حیاتی و مواد مغذی بدن به خواب آرام و کافی متکی است. وقتی بدن از این فرصت ترمیم برخوردار نباشد می تواند به شدت رنج ببرد و حتی بیماری های موجود را بدتر کند.

نکاتی برای مدیریت استرس

روش های مختلفی برای مدیریت استرس و آثار مخرب استرس وجود دارد. استراتژی شما برای مقابله با استرس هرچه باشد باید متناسب با نیازهای هر فرد طراحی گردد. در ادامه چند روش مؤثر برای کاهش استرس را مرور می کنیم.

1. بیان احساسات را امتحان کنید

ابراز احساسات، خواه به وسیله نوشتن رویدادهای روزانه یا به اشتراک گذاشتن تجربیات خود برای اطرافیان، مفیدترین روش برای کاهش استرس است.

2. از تکنیک های ذهن آگاهی بهره ببرید

آگاهی بیشتر از شرایط فردی، یاری می نماید که کنترل اوضاع را در دست بگیرید و پاسخ های بدن در برابر استرس را مدیریت کنید.

ذهن آگاهی در مهار پاسخ های طبیعی بدن به استرس یاری می نماید و به شما این امکان را می دهد که ناظر بر افکار، احساسات و عواطف خود باشید؛ در نتیجه به شما فضا و زمان می دهد تا بتوانید واکنش خود به یک رویداد استرس زا را متعادل کنید.

3. با یک متخصص مشورت کنید

در شرایطی که سطح استرس به اندازه ای شدید باشد که کنترل آن امکان پذیر نباشد، توصیه می کنیم با یک پزشک مشورت کنید و درخواست ارزیابی استرس بدهید.

پس از ارزیابی ممکن است توصیه ای برای درمان شما ارائه گردد یا مراجعه به روان درمانگر برای یادگیری تکنیک های مناسب مدیریت استرس ایدئال باشد.

به هر حال احتیاجی نیست که کسی به تنهایی رنج ببرد. جامعه پزشکان و درمانگران در اختیار شما هستند تا حرف های شما را بشنوند و به شما یاری نمایند.

حرف آخر

یکی از آثار مخرب استرس این است که می تواند باعث شدیدتر شدن برخی از مسائل بدن گردد؛ از جمله سردرد، اگزما و بی خوابی.

بنابراین گرچه امکان اجتناب از استرس وجود ندارد اما ضروری است که استرس خود را کنترل کنید یا به حداقل برسانید. شناسایی عوامل محرک و تمرین تکنیک های کنترل استرس می تواند به جلوگیری از هرگونه عارضه مرتبط با استرس یاری کند.

منبع: Emedihealth