روز خاکستری تلویزیون - وبلاگ بام شهر

به گزارش وبلاگ بام شهر، هفته سوم رقابت های لیگ برتر فوتبال ایران با فزونی یک بر صفر استقلال مقابل مس کرمان در استادیوم آزادی آغاز شد. این ملاقات فارغ از سه امتیاز شایان توجهی که به حساب شاگردان سا پینتو پرتغالی واریز کرد، یک اتفاق ویژه هم در دل داشت که مربوط به حضور تماشاگران زن در این ملاقات می شد. قریب به 500 نفر از تماشاگران زن به وسیله تهیه بلیت و گزینش، خودشان را به استادیوم آزادی رسانده بودند تا بعد از حدود 40 سال، بالاخره یکی از ملاقات های لیگ ایران هم با بلیت فروشی به زنان برگزار شده باشد.

این ها بخشی از اتفاقات خوب این ملاقات تاریخی بود، ولی این بازی روی تاریک یا شاید روی خاکستری هم داشت؛ رویی که البته نه مسائل فنی بلکه اتفاق هایی فرافوتبالی آن را رقم زد. ماجرا مربوط به تصمیم بحث برانگیز تلویزیون برای شیوه پوشش این ملاقات بود. بدون در نظر گرفتن کم لطفی مسئولان صداوسیما به حضور تماشاگران زن در این بازی که خیلی مختصر به قاب تصویر عایدیند، شیوه فیلم برداری این مسابقه هم دوباره جنجالی شد. بازی با مس کرمان که دومین ملاقات خانگی استقلال در این فصل محسوب می شد، دومین ملاقات این تیم پرهوادار بود که با انتخاب زاویه عجیب دوربین به وسیله کارگردان تلویزیون به نمایش گذاشته شد.

ماجرای لج و لجبازی صداوسیما با استقلال به پیش از آغاز بازی های هفته نخست برمی گردد؛ جایی که این باشگاه قبل از آغاز بازی های هفته اول، با ارسال نامه ای به رئیس صداوسیما خواهان آن شد تا دوربین های تلویزیون فقط برای پخش زنده به استادیوم بیایند و از ورود دیگر دوربین های فراوری محتوای صداوسیما در حوزه فوتبال جلوگیری گردد. از طرفی استقلال خواسته بود دیگر برنامه های اینترنتی به ویژه تلوبیون هم بازی های استقلال را پخش نکنند. علت اصلی چنین تصمیم گیری ای به مسئله حق پخش برمی گشت. مسئولان باشگاه استقلال به درستی اعتقاد دارند توافقی که برای حق پخش در نظر گرفته شده، عادلانه نیست و حتی تلویزیون حاضر به اعلام رقم دقیق همان توافق نصفه و نیمه هم نیست.

صداوسیما و وزارت ورزش به توافق رسیده اند تا با افتتاح حسابی مشترک، عایدی حاصل از آگهی های قبل و حین بازی های فوتبال و بعلاوه عایدی حاصل از تبلیغات محیطی و تبلیغات روی پیراهن داور و بازیکنان (!) را به حساب واریز نموده و موجودی حساب به طریق 70 به 30 درصد به سود صداوسیما تقسیم گردد. مسئولان فدراسیون فوتبال ایران می گویند صداوسیما رقم واقعی تبلیغاتش را اعلام ننموده و مبلغی که به حساب مشترک واریز نموده بیش از آنکه واقعی باشد، خنده دار است.

تلویزیون، ولی مثل همواره راه مقابله را خوب یاد گرفته است؛ آن ها ابتدا با برنامه ای سراسر تبلیغاتی به وسیله مجری برنامه فوتبال و گزارشگر بازی به این ماجرا پرداختند که تلویزیون به وظیفه قانونی اش عمل نموده است، ولی بعد ها که عدد و رقم رو شد، معین شد این پول با چیزی که باید به عنوان حق پخش واقعی پرداخت گردد، فاصله نجومی دارد. تلویزیون، اما به همین جا بسنده نکرد و خیلی سریع برای باشگاه استقلال خط و نشان کشید. چطور؟ با تغییر زاویه دوربین فیلم برداری! در همان بازی هفته اول برابر سپاهان، بازی به گونه ای عجیب و اعصاب خردکن برای مخاطب پخش شد؛ به این شیوه که جوری فیلم برداری شد که تابلوی های تبلیغاتی روبه روی جایگاه به محدودترین شکل ممکن در قاب جا گردد. این نوع فیلم برداری باعث از دست رفتن بخشی از صحنه های واضح سمت کنار زمین شده بود.

بعد از بازی عنوان شد که باید ماجرای حق پخش به گونه ای دیگر مورد بازبینی قرار بگیرد تا تلویزیون پول واقعی را بپردازد. اگرچه خبر رسید که کارگروهی در این زمینه تشکیل شده، ولی فعلا نتیجه ای از آن بیرون نیامده است. با چنین پیش فرضی، کار به هفته سوم رسید که استقلال روز پنجشنبه در استادیوم آزادی به مصاف مس کرمان رفت. در عین ناباوری، تلویزیون دوباره زاویه دوربین هایش را به گونه ای انتخاب کرد تا تبلیغات محیطی به تصویر کشیده نگردد. این بار کار به حدی جدی شد که باشگاه استقلال خاطرنشان کرد اگر صداوسیما بخواهد چنین رویه ای را ادامه دهد، حاضر به حضور در نیمه دوم مسابقه نیست.

اگرچه تهدید استقلال عملی نشد و تیم آن ها در نیمه دوم وارد زمین شده و در نهایت با کسب برد به کارشان انتها دادند، ولی جدال بین مسئولان باشگاه استقلال و وبلاگ بام شهر و تصویربرداران صداوسیما ادامه داشت. سا پینتو، سرمربی استقلال، به علت حضور دوربین های تلویزیون در کنفرانس خبری از حضور در این کنفرانس انصراف داد. بعلاوه به غیر از یکی، دو نفر، بازیکنان استقلال هم از صحبت کردن بعد از این بازی طفره رفته و به طور رسمی خاطرنشان کردند تا زمانی که دوربین های تلویزیون حضور داشته باشند، حاضر به انجام مصاحبه نیستند.

چرا تلویزیون غیرحرفه ای عمل می نماید؟

علت اینکه تلویزیون برای پخش بازی استقلال چنین شیوه ای در پیش گرفته است، ریشه در همان اختلاف نظر همیشگی دارد؛ بااین حال، موضوع به یک جریان دیگر هم گره خورده است. استقلال از اواسط فصل گذشته ابتکار عمل را در تبلیغات محیطی به دست گرفته و کار را از مسئولان سازمان لیگ در این زمینه گرفته است. به این معنا که پول حاصل از تبلیغات محیطی مستقیما به حساب این باشگاه واریز می گردد و آن ها باید سهم مسئولان سازمان لیگ را هم بپردازند.

حالا تلویزیون با تغییر زاویه دوربین ها به طور رسمی فشار را بر اسپانسر های باشگاه استقلال افزایش داده است. به عبارتی، آن هایی که برای بازی استقلال تبلیغات محیطی می دهند، توقع دارند هنگام پخش زنده، محصولاتشان در تلویزیون به نمایش درآید، ولی تلویزیون تعمدا به گونه ای از بازی فیلم برداری می نماید تا این اتفاق نیفتد. در چنین شرایطی ابتدا اسپانسر به باشگاه استقلال فشار خواهد آورد و سپس به زعم مسئولان تلویزیون، باشگاه استقلال هم مجبور می گردد از خواسته اش مبنی بر راه ندادن دوربین های فراوری محتوا به استادیوم عدول کند. به این ترتیب تلویزیون از همین حالا خودش را برنده این جدال می داند.

ولی با وجود چنین فرایند ای نمی گردد از مسئولان باشگاه استقلال و شجاعتی که آن ها در این راستا به خرج داده اند، تعریف نکرد. استقلالی ها اولین حرکت بزرگ را فصل پیش و در داستان تبلیغات محیطی انجام دادند. آن ها در مذاکره با مسئولان سازمان لیگ، تبلیغات دور زمین در بازی های خانگی شان را گرفتند و بعد ها رویه را عوض کردند. به جای اینکه پول به سازمان لیگ برسد و بعد آن ها آیا سهم استقلال را بپردازند یا نه، پول را به حساب خود واریز نموده و از آنجا قرار شده سهم سازمان لیگ را بپردازند.

مورد شایان تقدیر دیگر همین ایستادگی برابر تلویزیون و شاید زیاده خواهی مسئولان صداوسیما در ماجرای حق پخش است؛ نهادی که حاضر به دادن حق پخش بازی های فوتبال نیست و در عوض از کنار همین فوتبال، برنامه های فراوریی زیادی می سازد که از کنار تک تک آن ها عایدیزایی نجومی دارد. آن طور که مسئولان فدراسیون فوتبال خبر داده اند، تعرفه تبلیغات تلویزیونی هنگام یک بازی فوتبال تا 900 برابر افزایش پیدا می نماید. خود همین مورد به خوبی بیانگر آن است که تلویزیون چه پولی از کنار پخش بازی های فوتبال به جیب می زند.

البته صداوسیمایی ها به واسطه دلگرمی زیادی که دارند، چندان نگران تهدید های این چنینی نیستند و بیشتر اوقات خیالشان راحت است که به هر نحوی شده می توانند حرف خودشان را به کرسی بنشانند؛ نمونه شاخص آن همین تغییر زاویه دوربین برای خارج کردن تبلیغات محیطی است. بااین حال، در چنین فضایی همین که باشگاهی مثل استقلال سر خم ننموده و وعده داده که برای گرفتن حق پخش واقعی می جنگد، جای امیدواری دارد. شاید امروز استقلال در این راستا تنها باشد، ولی بدون تردید اگر اجازه ایستادگی به این باشگاه در این زمینه داده گردد و اسپانسر ها هم کمی معرفت بیشتری به خرج دهند، این موضوع می تواند درنهایت به سود فوتبال تمام گردد. تا محقق شدن چنین موضوعی فعلا فقط می توان به ایستادگی باشگاه استقلال مقابل تلویزیون تبریک گفت.