بتن آماده چیست و نحوه فراوری آن چگونه است؟ کاربرد، انواع، مزایا و معایب
به گزارش وبلاگ بام شهر، بتن بخش جدایی ناپذیر ساختمان سازی است. قسمت اعظم زمان و هزینه ساختمان سازی به تهیه و اجرای بتن در بخش های مختلف مربوط می گردد. فرآیند تهیه و اجرای بتن زمان بر خواهد بود و به ویژه در پروژه های با مقیاس عظیم تر این مهم بیشتر به چشم می آید. از این رو، امروزه تقریباً در تمامی پروژه ها از بتن آماده استفاده می نمایند. بتن آماده مزایای زیادی را برای کارفرمایان و مهندسان در پی دارد. اینکه بتن چیست و چه کاربردی دارد از جمله مواردی هستند که در این مقاله همراه با آنالیز مزایا و معایب بتن آماده به آن ها خواهیم پرداخت.
بتن آماده چیست ؟
در مورد پرسش بتن آماده چیست می توان به بیانی ساده گفت که این بتن در یک موقعیت مکانی متفاوت از محل پروژه ساختمانی، تهیه می شود و در کامیون هایی مخصوص به محل اجرا حمل می شوند. بتن آماده از آب، ماسه، شن و سیمان و گاهی هم بعضی از ترکیبات ویژه تشکیل شده است. بتن های آماده طی یک فرآیند بخصوص فراوری می شوند و بر اساس نسبت ترکیبات آن به یکدیگر انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن ها پرداخته خواهد شد.
انواع بتن آماده
بتن آماده بر اساس مواد و ترکیباتی که در ساخت آن ها به کار برده می شود انواع مختلفی دارد که هر یک نیز تحت شرایط خاصی به کار برده می شوند.
- بتن آماده استاندارد
- بتن معماری
- بتن فیبری
- بتن سیال
- بتن پیش ساخته
- بتن متراکم
- بتن خود تراکم
نحوه فراوری بتن آماده
دو نوع روش متفاوت برای تهیه بتن آماده به کار گرفته می شود. در روش اول همه مواد تشکیل دهنده نوع معین شده بتن با مقادیر تعیین و معین شده در کارگاه یا کارخانه با هم مخلوط و آماده سازی می شوند. محصول آماده پس از طی مراحل فراوری توسط ماشین آلات ویژه به محل مورد نظر انتقال داده می شود. در روش دوم اما تمام مواد تشکیل دهنده بتن مورد نظر بعد از اندازه گیری دقیق، به کامیون های ویژه منتقل و سپس به کارگاه پروژه مورد نظر ارسال می شود. استفاده از روش دوم این مزیت را در پی دارد تا در صورت استفاده از بتن با تأخیر، بتن آماده دچار افت کیفیت نشده و قابل استفاده باشد اما ضمناً استفاده از این روش با محدودیت حجمی بتن همراه است. فرآیند ساخت بتن آماده را می توان در مراحل زیر خلاصه کرد.
بیشتر بخوانید: بتن پیش ساخته چیست؟ مزایا، معایب و کاربرد آن
تهیه ماسه و شن
ترکیبات اصلی برای فراوری بتن آماده ماسه، سنگ، سیمان پرتلند، آب و گاها مواد افزودنی می باشند. کیفیت سیمان و ماسه سنگ از اهمیت بالایی برخوردار می باشند؛ از این رو، به عنوان اولین اقدام باید ماسه سنگ با کیفیت و استاندارد تهیه کرد.
وارد کردن سیمان
نوع سیمان استفاده شده در بتن تاثیر بسزایی در میزان استحکام و مقاومت بتن دارد؛ بنابراین برای فراوری بتن باید سیمان پرتلند را به صورت فله ای از کارخانه سیمان تهیه کرد.
ترکیب ماسه با سیمان
پس از تهیه ماسه سنگ و سیمان، این دو ماده توسط نوار نقاله به مخزنی منتقل می شوند که درون آن یک میکسر قرار گرفته است. میکسر ماسه سنگ و سیمان را با یکدیگر ترکیب نموده و یک ترکیب یکنواخت به وجود می آید. گفتنی است که با توجه به اندازه ماسه سنگ و بتن سفارش داده شده مشتری، زمان اختلاط این دو متفاوت است و این زمان توسط مسئول فنی تعیین می شود.
تخلیه ترکیب ماسه و سیمان
پس از گذشت زمان تعیین برای ترکیب مصالح، باید آن را توسط یک قیف به روی یک نوار پلاستیکی انتقال داد. اندازه قیف با توجه به اندازه مخزن و حجم بتن قابل تغییر است. با انتقال مصالح از مخزن به نوار پلاستیکی می توان از هدر رفتن آن جلوگیری کرد.
انتقال ترکیب اولیه به مخزن اصلی
با انتقال مواد اولیه از مخزن اختلاط به نوار پلاستیکی، مواد اولیه با یک حرکت چرخشی از روی نوار پلاستیکی به داخل مخزن اصلی انتقال می یابد. این مرحله مهم ترین مرحله فراوری بتن آماده است. برای بالا بردن کیفیت بتن باید مواد کمتری به داخل مخزن ریخته شود.
بیشتر بخوانید: تراک میکسر یا کامیون مخلوط کن بتن چیست؟
اضافه کردن آب و مواد افزودنی
مخازن آب مستقیماً به مخازن اصلی و میکسر ها متصل هستند. مواد افزودنی که در فراوری بتن مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از ضد یخ، خشک نماینده بتن و سایر مواد افزودنی، که با توجه به تشخیص مسئول فنی به ترکیبات بتن اضافه می شوند.
اختلاط بتن
در این مرحله آب و مواد افزودنی از یک طرف و مصالح از طرف دیگر وارد مخزن اصلی و میکسر کارخانه می شوند و با یکدیگر کاملاً مخلوط می شوند. حجم مخزن نشانگر توانایی کارخانه در فراوری بتن است. هر چه مخزن عظیم تر باشد، قاعدتاً کارخانه قادر به پاسخگویی به مشتریان بیشتری است.
با تشخیص گروه فنی زمانی برای اختلاط مصالح در نظر گرفته می شود. پس از سرانجام مدت زمان معین شده درب خروجی که در پایین میکسر است، باز می شود که برای باز شدن درب خروجی نیز زمان بندی وجود دارد. در این مرحله فرآیند فراوری بتن به سرانجام رسیده است.
ترکیب مواد شیمیایی مورد احتیاج
اکنون با به سرانجام رسیدن مراحل فراوری بتن، به فرآیندهای جانبی می پردازیم. در این مرحله به درخواست شرکت ها به منظور بالا بردن کیفیت بتن مواد شیمیایی به بتن اضافه می شود. بعضی از شرکت ها از آن به عنوان نمونه استفاده می نمایند.
آنالیز کنترل کیفی و حجم بتن
در این مرحله بتن آماده تحویل به مشتری است اما پیش از آن باید از سوی واحد کنترل کیفی تأیید شود. واحد کنترل کیفی دارای آزمایشگاهی است که در آن آزمایش های مختلفی صورت می گیرد که در آن همخوانی داشتن بتن فراوریی با سفارش مشتری مورد آنالیز قرار می گیرد و در صورت تایید کارشناسان بتن آماده تحویل به مشتری است.
انتقال بتن به تانکر میکسر برای انتقال به محل پروژه
با دریافت تاییدیه بتن توسط کارشناسان کنترل کیفی، مراحل فراوری بتن عملاً به سرانجام رسیده و باید آن را به محل پروژه انتقال داد. برای انتقال بتن به محل پروژه تانکرهای میکسر مورد احتیاج می باشند. این میکسرها دارای حجم های متفاوتی می باشند که با توجه به میزان بتن تانکر مناسب انتخاب می شود. هر از گاهی، ضروری است که بتن با پمپاژ به مخزن میکسر منتقل شود. با گذشت زمان کیفیت بتن نیز کاهش می یابد به همین دلیل کارخانه های بتن آماده طی فواصل زمانی تعیینی شرایط بتن را آنالیز نموده تا از کیفیت آن اطمینان حاصل نمایند.
مزایای بتن آماده چیست ؟
- از مهم ترین مزایای استفاده از بتن آماده افزایش سرعت در عملیات ساختمان سازی است که در پروژه های عظیم بسیار به چشم می آید.
- از سوی دیگر، میزان مواد مصرف شده به طرز قابل توجهی کاهش می یابد و صرفه جویی در هزینه ها حاصل می شود.
- در تهیه بتن آماده از ترکیبات و مواد افزودنی خاصی بهره می برند که نقش مهمی در بهبود کیفیت بتن ایفا می نمایند. از این رو بتن آماده مقاومت سازه را به طرز چشمگیری افزایش می دهد.
- آنالیز ها و آزمایش های مکرر در فرآیند فراوری بتن آماده، باعث می شود که با یک محصول کاملاً یکنواخت و به دور از خطای انسانی سر و کار داشته باشیم. البته این در صورتی که است که در کارخانه فراوری بتن یا همان بچینگ، همه چیز بر طبق اصول و استانداردهای تعریف شده پیش برود. برای اطلاع بشتر در مورد بچینگ می توانید به مقاله بچینگ چیست؟ آنالیز کامل انواع بچینگ و نحوه کارکرد آن ها رجوع کنید.
معایب بتن آماده چیست ؟
- بتن های آماده در یک کارگاه دیگر و اغلب به دور از نظارت شخص کارفرما و پیمانکار ساخته می شوند؛ بنابراین باید در انتخاب شرکت فراهم نماینده بتن آماده بسیار دقت کرد.
- بتن آماده بعد از تهیه به محل پروژه حمل می شود. مدت زمان این حمل تاثیر بسیار مهمی در کیفیت نهایی بتن دارد. از این رو باید در ترکیب و انتخاب مواد افزودنی بسیار دقت شود. کوتاه و اشتباه می تواند هزینه های زیادی را به هر دو طرف اعمال کند.
سخن آخر
بتن آماده با توجه به ویژگی ها و مزایای بالقوه ای که در پی دارد، روز به روز بیشتر در پروژه های ساختمان سازی استفاده می شود. اگرچه هزینه فراوری این نوع بتن ها شاید در مقایسه با نوع سنتی پر هزینه تر باشد اما با در نظر دریافت دیگر مزایا مانند افزایش قابل توجه سرعت ساخت، بتن آماده از نظر مالی هم کاملاً به صرفه خواهد بود. بتن آماده طی یک فرآیند خاص و در کارخانه ای مخصوص ساخته می شود که در بالا به آن پرداخته شد. در این مقاله سعی شده به پرسش مبنی بر اینکه بتن آماده چیست و چگونه ساخته می شود، پاسخ داده شود. شادمان خواهیم شد، نظرات و پرسش های خود را در مورد این مقاله با ما در میان بگذارید.
منبع: ویکی ساختمان